A pandemia da COVID-19 causou xa máis de 2.400.000 mortes e afectou a máis de 110 millóns de persoas e as súas familias en todo o mundo. É un problema global e unha crise de saúde pública que impacta nas economías de todos os países, provocando desemprego e pobreza.
Así o recollen datos recentes que sosteñen que a economía mundial podería perder máis de 9,2 billóns de dólares se os gobernos non garanten o acceso das economías en desenvolvemento ás vacinas COVID-19. Fronte a este problema global resulta clave responder con accións globais e contundentes.
Xunto ás necesarias medidas de saúde pública, preventivas e de control, as vacinas son unha oportunidade para tratar de superar este grave problema mundial. Así o recoñeceu na súa última Asemblea a Organización Mundial da Saúde (OMS) en maio de 2020, cuxa principal resolución recolle que a «inmunización xeneralizada contra COVID-19 é un ben público global para saúde, para previr, conter e deter a transmisión co propósito de poñer fin á pandemia, unha vez que se dispoña de vacinas seguras, de calidade, eficaces accesibles e alcanzables» .
Reparto desigual
Os países da Unión Europea e a Comisión Europea responderon con algunhas medidas positivas: un forte investimento en programas e proxectos de investigación, para acelerar o descubrimento de vacinas eficaces e seguras; a posta en marcha do mecanismo COVAX para facer chegar vacines a países de rendas baixa e media-baixa; un mecanismo de compra conxunta para a Unión Europea no que se asignen as vacinas que se vaian producindo en función da poboación de cada país; uns contratos con distintas empresas para apoialas no desenvolvemento e fabricación dos produtos, anticipando fondos con cargo á compra anticipada de vacinas.
Con todo, estas medidas non dan unha resposta global. Por unha banda, porque teñen un alcance limitado á Unión Europea, por outro, porque a propia Comisión Europea transmitiu serias discrepancias respecto ao comportamento da industria e a interpretación que dos acordos está a facer, sen que se explicou suficientemente o cambio de criterio e a repercusión que sobre a saúde pública puidese ter.
Como consecuencia, a principios de febreiro de 2021 o 28 % da poboación mundial (países enriquecidos do Norte global) tiñan recibido o 86 % das vacinas.
Por todo iso, as organizacións asinantes pedimos:
- Recuperar o valor da saúde pública. Ante unha situación tan absolutamente excepcional como a que estamos a vivir, ha de primar a saúde pública e a vida das persoas por encima de calquera outro interese económico. O noso ordenamento xurídico xa posibilita que isto sexa así ao impedir que a explotación dunha patente poida levar a cabo de forma contraria á saúde pública. É máis, chegado o caso e ante unha situación excepcional, permitiría mesmo que mediante unha lei poida declararse a súa utilidade pública ou interese social para expropiar unha patente mediante unha xusta indemnización para o fabricante de vacinas .
- Transparencia en todos os contratos asinados entre a Comisión Europea e as compañías farmacéuticas. O Estado español debe esixir o acceso aos mesmos garantindo un exercicio responsable de rendición de contas e a firme defensa do interese público e o acceso equitativo a vacinas, medicamentos e diagnósticos.
- Criterios de retorno público de todo o investimento realizado polos Estados que aseguren, entre outros, que o coñecemento xerado compártese e licénciase a terceiros en condicións de non exclusividade.
- Prezos a custo de fabricación, debidamente auditados e descontando as axudas públicas onde se reflictan de maneira clara e precisa os investimentos tanto públicos como privadas.
- Que o Estado español revise a súa posición sobre a proposta de suspensión temporal dos dereitos de propiedade intelectual do coñecemento aplicable para combater a pandemia de COVID-19 prateada na Organización Mundial do Comercio por India e Sudáfrica e promova un cambio de postura por parte da Comisión Europea e o resto de estados da Unión Europea ante o Consello do Acordo sobre os Aspectos dos Dereitos de Propiedade Intelectual relacionados co Comercio (ADPIC).
- Que a Comisión explore a aplicación do artigo 122 do Tratado de Funcionamento da UE (TFUE) para que, en caso de ser necesario, adopte medidas excepcionais como a suspensión de patentes e prodúzase a transferencia de tecnoloxía que se requira para ampliar a produción.
Para ampliar información>>>
